Koło dwumasowe to owiana złą sławą część samochodowa, która według opinii wielu kierowców często się psuje i jest bardzo droga. Czy jednak rzeczywiście należy obawiać się zakupu samochodu z kołem dwumasowym?

Na początek dowiedzmy się jak działa koło dwumasowe i w jakim celu się je stosuje w samochodach.

Jak działa koło dwumasowe?

Koło dwumasowe, to rodzaj koła zamachowego (wszystkie silniki tłokowe muszą być wyposażone w koło zamachowe, by mogły poprawnie działać). Dwumasa przymocowana jest do wału korbowego od razu przy silniku. Element ten zbudowany jest z dwóch talerzy – dwóch mas, połączonych osiowo przy pomocy łożysk i sprężyn – tłumików drgań skrętnych. Koło dwumasowe więc obraca się razem z wałem korbowym – jego obroty są takie same jak te wskazane na obrotomierzu podczas pracy silnika. Zadaniem dwumasy, jest – jak w przypadku każdego koła zamachowego – utrzymanie pracy silnika przez gromadzenie i oddawanie energii kinetycznej. Jest to niezbędne, do utrzymania ruchu silnika podczas faz wydechu, ssania i sprężania. Energię do koła zamachowego / dwumasowego dostarcza faza spalania. Bez tego elementu silniki 3 lub 4 tłokowe, praktycznie w ogóle nie mogłyby pracować.

Dodatkowym zadaniem koła dwumasowego – co odróżnia je od sztywnego koła zamachowego, jest tłumienie drgań skrętnych. Dwa talerze, o których wspomnieliśmy wcześniej, są ze sobą połączone sprężynami skrętnymi, dzięki którym mogą się obracać względem siebie nawet do 90 stopni. Dzięki temu, koło dwumasowe znacząco „amortyzuje” – czyli tłumi drgania powstające w silniku. Jest to szczególnie odczuwalne przy niskich obrotach.

Właściwości koła dwumasowego, pomagają również płynnie ruszać z miejsca oraz zmieniać biegi bez szarpnięć. Aby uzyskać podobną płynność pracy silnika stosując sztywne koło zamachowe – musiałoby mieć ono dużo większą masę i bezwładność. Co za tym idzie, moment obrotowy drastycznie by spadł. Taka duża masa, uniemożliwiałaby dynamiczną regulację obrotów silnika. Dzięki zastosowaniu dwumasy możliwe stało się zwiększenie momentu obrotowego i przy jednoczesnej poprawie komfortu.

Koło dwumasowe wydłuża, też żywotność sprzęgła, skrzyni biegów i dalszych elementów przeniesienia napędu aż do kół.

W jakich samochodach stosuje się koła dwumasowe?

Dwumasowe koła zamachowe w opinii wielu kierowców stosuje się wyłącznie w silnikach diesla. Niestety jest to nieaktualna wiedza. Rzeczywiście kilkanaście lat temu, koła dwumasowe stosowano wyłącznie w turbodoładowanych silnikach wysokoprężnych. Obecnie jednak koło dwumasowe montuje się w prawie każdym nowym samochodzie. Powodów jest kilka:

• koło dwumasowe zmniejsza spalanie
• obecnie większość silników – nawet benzynowych ma znaczny moment obrotowy, przez co stosowanie sztywnej masy jest nie możliwe
• wiele silników poddano downsize’ingowie – są mniejsze, lżejsze, ale za to bardziej podatne na nierówną pracę i szkodliwe drgania
• większość samochodów – nawet benzynowych posiada obecnie turbinę – przez co moment obrotowy i moc podczas jazdy gwałtownie rosną. Brak koła dwumasowego powodowałby przedwczesne uszkodzenie skrzyni biegów.
• coraz częściej spotyka się silniki 3 cylindrowe, których praca wymaga jeszcze większej „stabilizacji” niż silniki 4 i więcej cylindrowe

To tylko niektóre z informacji związanych ze stosowaniem kół dwumasowych w nowoczesnych samochodach.

Ile kosztuje wymiana koła dwumasowego?

Wymiana koła dwumasowego to rzeczywiście dość kosztowna naprawa. Cenę można podzielić na dwie składowe – koszt części oraz koszt robocizny. Jeśli chodzi o części – koła dwumasowe można kupić w Internecie już od około 1000 PLN do mniejszych samochodów z mniej wysilonymi silnikami, do nawet 5000 PLN do samochodów klasy premium o mocniejszych silnikach.

Koszt robocizny, uzależniony jest również od rodzaju samochodu i silnika, ale również od renomy warsztatu i jego lokalizacji. Koszt wymiany Dwumasy jest zbliżony do kosztu wymiany sprzęgła, ponieważ wymaga praktycznie tyle samo czasu i pracy. Mechanik musi zawsze zdemontować skrzynię biegów. To całkiem sporo pracy. Dlatego cena robocizny waha się od kilkuset złotych – aż do kilku tysięcy złotych – w drogich samochodach z dużymi silnikami i trudnym dostępem do skrzyni biegów.

Warto zaznaczyć, że cena całkowita, może wzrosnąć nawet dwukrotnie, gdy zdecydujemy się na naprawę w ASO. Biorąc pod uwagę fakt, że montowane są praktycznie te same części – warto wybrać inny renomowany warsztat poza ASO (o ile nie grozi nam za to utrata gwarancji na samochód).

Biorąc pod uwagę koszt naprawy, zalecamy przy każdej wymianie koła dwumasowego, wymianę całego zestawu sprzęgła. Zazwyczaj – nawet jeśli nie ma jeszcze wyraźnych oznak zużycia sprzęgła – jest ono już najpewniej wyeksploatowane i niebawem również będzie wymagać wymiany. Dlatego w dłuższej perspektywie czasu jest to po prostu rozsądniejsze – bardziej ekonomiczne rozwiązanie.

Jak używać samochód z kołem zamachowym, by był długo bezawaryjny?

Warto wiedzieć, że największy wpływ na zużycie koła dwumasowego mają zwyczaje kierowcy. Podczas kursu na prawo jazdy brakuje informacji na temat poprawnej eksploatacji układu napędowego.

Przedstawiamy kilka wskazówek poprawnego używania samochodu z dwumasą:

1. Silnik odpalaj zawsze ze wciśniętym sprzęgłem.
2. Unikaj długiego pozostawiania odpalonego samochodu na luzie.
3. Odpowiednio dobieraj biegi – unikaj jazdy z obrotami silnika poniżej 1500 RPM oraz z bardzo wysokimi obrotami.
4. Unikaj gwałtownego ruszania z piskiem opon
5. Hamując silnikiem – rób to delikatnie, bez szarpnięć
6. Zmieniając biegi – dokładnie wciskaj sprzęgło i puszczaj je płynnie – tak by uniknąć szarpnięcia

Przedstawione powyżej rady, wydłużą żywotność zarówno koła dwumasowego, jak i sprzęgła, skrzyni biegów, przegubów i innych elementów narażonych na przeciążenia podczas jazdy.

Koło dwumasowe – nie takie straszne

Podsumowując, koło dwumasowe jest zwykłym elementem eksploatacyjnym – którego żywotność w samochodzie przy poprawnej eksploatacji może przekroczyć 200 000 km i więcej. Koszt wymiany dwumasy jest porównywalny z naprawą innych usterek w nowoczesnych silnikach (np. wymiana wtryskiwaczy w nowoczesnych dieslach). Zrozumienie działania koła dwumasowego oraz docenienie jego roli w samochodzie pomoże kierowcom patrzeć na tę część samochodową z nieco innej perspektywy.

Artykuł powstał przy współpracy ze sklepem internetowym oferującym koła dwumasowe do wszystkich samochodów – sprzegla24.pl